W Ewangelii św. Marka doskonałość człowieczeństwa Chrystusa wyrażona jest zdaniem: „Wszystko uczynił dobrze”¹. Wielu pisarzy duchowych, zwłaszcza tych wywodzących się z kręgów klasztornych, z uwagą rozważało te fragmenty Ewangelii, w których pochwała Zbawiciela brzmi tak jasno. Z ich dzieł, powstałych w oparciu o słowa Ewangelisty – „Wszystko uczynił dobrze”, możemy czerpać wzory do spełniania prostych czynności, we wszystkim naśladując naszego Pana. Nawet w czymś tak z pozoru nieistotnym, jak zamykanie drzwi.

Wykonywanie czynności w sposób prawidłowy jest oczywiście rzeczą najwyższej wagi także przy Ołtarzu Pańskim, jak mówi o tym podręcznik Archikonfraterni (w wersji amerykańskiej): „Pamiętaj, że zarówno kiedy kierujesz innymi ministrantami jako mistrz ceremonii, jak i wtedy, gdy dzierżysz skromniejszą funkcję jednego z ceroferariuszy, służysz Królowi Królów i że jesteś jakby na defiladzie. Jej sukces i odpowiedni rytm mogą być zapewnione jedynie dzięki najwyższej uwadze, jaką każdy pełniący służbę poświęci najdrobniejszym szczegółom. Tak zatem powinieneś służyć – zwracając pilną uwagę na najdrobniejsze szczegóły”².

Realizacja powyższego zalecenia polega na przestrzeganiu specjalnych zasad, zwanych rubrykami – nie dla nich samych, lecz dla leżącego u ich źródeł powodu: zapewnienia godnej i pięknej służby Świętej Matce Kościołowi podczas sprawowania świętych tajemnic, a przez to oddania chwały Bogu.

Każdy ministrant wie, że celebrans podczas odprawiania Mszy świętej musi stosować się do określonych reguł. Dotyczą one na przykład różnych miejsc przy ołtarzu, gdzie kapłan odmawia konkretne modlitwy, czy sposobu, w jaki trzyma, składa i rozkłada ręce. Ministranci wiedzą także, że kciuk i palec wskazujący celebransa muszą być złączone po Konsekracji aż do puryfikacji, która ma miejsce przy ablucji.

Ta tak wielka dbałość o szczegóły jest w istocie formą duchowej dyscypliny, środkiem prowadzącym ku osobistemu uświęceniu kapłana. Przestrzeganie rubryk buduje również wiernych oraz oddanych swemu wzniosłemu zadaniu służących przy ołtarzu; powiększa ona ich pobożność i miłość do świętych tajemnic. Ministranci także posiadają osobne reguły, do których muszą się stosować. Podstawą wszystkich ich czynności jest zasada umiarkowania w służeniu.

Określenie „umiarkowanie” ma w tym przypadku różnorakie znaczenie, ale przede wszystkim oznacza służenie w sposób inteligentny i godny, a zarazem naturalny – zatem ani opieszale, ani sztywno, ani gwałtownie, ani z ostentacyjną pobożnością. Bo też ostatni z wymienionych błędów jest rodzajem próżnej dumy, podczas gdy zasada umiarkowania prowadzi nie tylko do pilności w służeniu, ale także do pracy nad własnymi błędami, do samodoskonalenia się poprzez naśladowanie samego Chrystusa. Każdy ma inne słabości, u jednych jest problem z zachowaniem właściwego tempa chodzenia i obracania się, u innych płynne formułowanie odpowiedzi po łacinie. Są i tacy, którzy powinni z większą starannością wykonywać znak krzyża, by czynić to z wiarą i pobożnością, nie zaś ruchem przypominającym opędzanie się od much.

Co do wagi przestrzegania zasady umiarkowania podczas czynności liturgicznych, podręcznik Archikonfraterni stwierdza na początku rozdziału „Ogólne wytyczne”: „Wszystkie czynności powinny być wykonywane inteligentnie, dokładnie i bez pośpiechu, ale i bez opieszałości. Słowa należy artykułować wyraźnie, tak, aby każda sylaba i każde zdanie były wymówione płynnie i ze czcią”³.

Posłuszeństwo temu napomnieniu nadaje zwykłym czynnościom moc uświęcającą i samo w sobie staje się rodzajem modlitwy. Owocuje to nie tylko piękną służbą podczas świętej liturgii, ale także osobistym uświęceniem każdego z nas, służących przy ołtarzu. A jest to przecież jeden z głównych celów Archikonfraterni. Kiedy więc odpowiesz kapłanowi – „Introibo ad altare Dei”- „Przystąpię do ołtarza Bożego”- pamiętaj, by w trakcie trwania Najświętszej Ofiary wszystkimi twoimi czynnościami kierowała zasada umiarkowania.

Tłumaczenie artykułu pt. „Per breviorem or per longiorem? The Moderate Pace”. Autorem jest Louis J. Tofari, sekretarz amerykańskiej kapituły Archikonraterni św. Szczepana, autor dzieł z zakresu liturgii. Tekst został zamieszczony w 12 numerze “The Acolyte Magazine” z 2012 roku.