O zapalaniu i gaszeniu świec

W dawniejszych czasach czynności związane z zapalaniem i gaszeniem świec były integralną częścią samej Mszy świętej. Akolita zapalał je w chwili, gdy Celebrans przygotowywał kielich na korporale, a gasił, gdy Celebrans ubierał kielich do procesji wyjścia. Ceremonia ta nie odbywa się już teraz podczas Mszy, ale z tego powodu, że służący dokonuje owych czynności w Sanktuarium, powinny one cechować się doskonałością i elegancją wykonania. Podstawowe, łatwe do zapamiętania) zasady, które zilustrowane zostały na poniższym schemacie, są następujące:

  1. Świece po stronie Lekcji (Epistoły) są zawsze zapalane jako pierwsze, poczynając od tej najbliższej Tabernakulum. Następnie zapala się świece po stronie Ewangelii, znów od Tabernakulum. Kolejność gaszenia jest odwrotna, a zatem zaczyna się od strony Ewangelii a potem po stronie Lekcji (po obu stronach zaczynając od świecy najdalszej od Tabernakulum).

  2. Jeśli na ołtarzu jest więcej rzędów świec (np. kandelabry), niż jeden podstawowy, najniższe rzędy zapalane są jako ostatnie, a gaszone jako pierwsze, czyli od najważniejszego do najmniej ważnego zestawu świec. Generalnie rzecz biorąc oznacza to, że „główny zestaw świec” jest zapalany jako pierwszy, a gaszony jako ostatni podczas takich ceremonii, jak np. adoracja Najświętszego Sakramentu.

  3. Przed zapaleniem i po zgaszeniu świec (co można czynić od frontu Ołtarza, stojąc na Predelli lub od tyłu Ołtarza, jeśli jest wolnostojący) służący musi przyklęknąć in plano. Gdy w Tabernakulum na Ołtarzu nie ma Najświętszego Sakramentu, to wykonuje się tylko mały skłon głową.

  4. Służący musi uważać by przenosić płonącą końcówkę przedmiotu do zapalania świec dookoła brzegów Ołtarza, a nigdy nad obrusami czy też nad konopeum (welonem) okrywającym Tabernakulum, gdyż mógłby je zabrudzić woskiem lub uszkodzić spadającymi iskrami.

  5. Po rozpaleniu świec po jednej stronie Ołtarza służący musi obrócić się w kierunku Tabernakulum, zejść z Predelli in plano i przyklęknąć na środku przed stopniem, następnie wejść na drugą stronę Ołtarza. Służący nigdy nie powinien przyklękać na środku Predelli podczas zbliżania się czy przy odchodzeniu od Ołtarza lub przy przechodzeniu na jego drugą stronę (podczas zapalania czy gaszenia świec) dla dwóch powodów:

    A. Służący niższy rangą nie ma przywileju przyklękania w tym miejscu.

    B. Aby chronić rzeczy na Ołtarzu przed kapiącym woskiem czy iskrami lub płonącymi cząstkami spadającymi z przedmiotu używanego do zapalania świec.

  6. Paschał, ze względu na swe liturgiczne znaczenie, jest zapalany zawsze jako pierwszy i gaszony jako ostatni.

Jednakże gdy zapala się świece od tyłu Ołtarza, nie jest wymagane przyklęknięcie podczas przechodzenia przez środek (za Ołtarzem), gdyż przyklęka się tylko przed Tabernakulum. Nie zaleca się zapalania wszystkich świec stojąc na środku Predelli ze względu na trudność przenoszenia przedmiotu do zapalania świec poza obrębem Ołtarza i Tabernakulum. Służący powinien gasić ten przedmiot stojąc in plano, a nie na Predelli. Zapobiegnie się w ten sposób możliwości uszkodzenia obrusów lub antepedium przez iskry spadające po zgaszeniu tego przedmiotu przez dmuchnięcie.

Znajomość symboliki czynności zapalania i gaszenia świec ułatwia zapamiętanie właściwej kolejności.

  1. Zapalanie. Strona Lekcji oznacza żydów, a strona Ewangelii pogan. Światło Boga (nasz Pan, Jezus Chrystus) poszło najpierw do żydów, zgodnie z wolą Boga, by głosić nowinę o zbawieniu. Została ona przez nich odrzucona i dlatego Pan Jezus poszedł wtedy do pogan.

  2. Gaszenie. Świece po stronie Lekcji są gaszone na końcu, gdyż według Tradycji i proroctw żydzi jako naród nawrócą się i rozpoznają w Panu Jezusie Mesjasza podczas Jego Drugiego Przyjścia.

  3. Światło Chrystusa (Lumen Christi) promieniuje od Najświętszego Sakramentu i dlatego świeca stojąca przy Tabernakulum jest zawsze zapalana jako pierwsza i gaszona jako ostatnia.

Gdy mamy w pamięci te nieliczne zasady, nasze wszystkie działania związane ze świecami przy Ołtarzu mogą mieć na celu chwałę Bożą.

swiece

Przekład z The Acolyte, Lato 2001r.